Ronan - 11 / Apr / 2024
Alles over wijnland Duitsland
Als we het hebben over Duitse wijnen dan denken veel mensen gelijk aan de welbekende zoete witte wijnen zoals een Spätlese, maar dit is al lang niet meer het geval. Duitsland heeft tegenwoordig een hele diverse wijnproductie, met een grote hoeveelheid diversiteit. Niet alleen witte wijnen, maar ook rode zoals de Spätburgunder of Trollinger. Duitsland kent ook veel verschillende wijngebieden met iconische klimanten, bodems en druivenrassen. In deze blog lees je alles over het wijnland Duitsland.
Wat is de geschiedenis van het wijnland Duitsland?
Ruim 2.000 jaar geleden introduceerde de romeinen de wijnbouw aan Duitsland. Ze plantten wijnstokken in het Moezelgebied en rondom de Rijn om hun legers te voorzien van wijn. Het Romeinse rijk bleef niet voor eeuwig aan de macht en na de val van het west- Romeinse rijk in 476 hielden de kloosters zich alleen nog bezig met de wijnbouw.
De Duitse wijngebieden groeide voornamelijk in de middeleeuwen tot wel 300.000 ha. In 2012 was dat nog maar 102.196.
In de 16e eeuw ging deze wijnbouw flink achteruit door de kleine ijstijd, waar de temperaturen in West-Europa gemiddeld rond de 1 à 2 graden lager dan nu. Dit was niet goed voor de wijnproductie in Duitsland en samen met de Dertigjarige Oorlog en de Boerenoorlog ging de productie bergafwaarts.
Later had Clemens Wenceslaus van Sasken, de aartsbisschop van Trier in 1787 besloten dat alle slechte druivenrassen gerooid moesten worden voor betere rassen zoals de weersbestendige riesling.
Dankzij het Verdrag van Versailles waarbij Duitsland herstelschulden moest betalen na de Eerste Wereldoorlog bereikte de Duitse agrarische sector een nieuw dieptepunt en waren alleen maar spotgoedkope wijnen beschikbaar zoals Liebfraumilch die nu nogsteeds beschikbaar zijn, soms zelfs uit een liter pakken. Pas in de jaren 70 werden er door individuele Duitse wijnmakers kwalitatief betere wijnen gemaakt om de macht van de massawijnen tegen te gaan en het imago van Duitse wijnen te verbeteren.
Waar liggen de Duitse wijngaarden?
Het resultaat van een Duitse wijn ligt aan 3 verschillende aspecten: Klimaat, ligging en bodem. Duitsland kent een gematigd zeeklimaat, dit betekent dat het land over het algemeen milde winters heeft en dat de zomers niet extreem warm zijn. Wel kan Duitsland het hele jaar door te maken krijgen met neerslag. Dit klimaat is zeer geschikt voor de wijnbouw.
De ligging van de gaarden is ook erg belangrijk, meestal liggen ze op steile hellingen rondom rivieren en meren. De reden hiervoor is omdat rivierdalen zorgen voor een betere instraling van de zon. Verder is de bodem van rivierdalen vaak arm, maar rijk aan mineralen wat een goede combinatie is voor wijnen zoals de Riesling.
Welke Duitse wijngebieden zijn er?
In Duitsland heb je de 13 grote wijngebieden ook wel bekent als de kwaliteitswijngebieden en deze liggen bijna allemaal in het zuidwesten van Duitsland, vaak aan de oevers van rivieren.
Rheinland-Pfalz
Ahr
Als je fan bent van de Spätburgunder (Pinot Noir) dan is Ahr het wijngebied voor jou. Duitsand is het op twee na grootste Pinot Noir land ter wereld en een gedeelte komt uit Ahr. 65% van alle wijngaarden in Ahr staat vol met Spätburgunder (Pinot Noir). Ahr is een van de meest noordelijkste wijngebieden in Europa. Het ligt in het noorden van Rheinland-Pfalz In Duitsland is het een van de kleinste gebieden met maar 564 hectare aan wijngebied.
Mittelrhein
Dit gebied ligt aan de oevers van de Rijn en spant van het noorden van Rheinland-Pfalz tot het zuiden. Dit gebied zit vol met middeleeuwse kastelen en ruïnes. Je ziet overal kleine stenen muurtjes die nodig zijn om de grond te verstevigen omdat dit gebied erg steil is en kan afbrokkelen of wegspoelen.
Hier wordt voornamelijk de Riesling verbouwt op de kleiachtige of leistenen grond, de Rieslings uit dit gebied zitten vol met leven en een aanwezige zuurgraat.
Mosel
Er wordt gedacht dat hier de eerste wijngaarden geplant werden door de Romeinen ruim 2.000 jaar geleden. Vergelijkbaar met Mittelrhein ligt deze streek ook aan een rivier met steile oevers, alleen ligt dit gebied aan de Moezel. Dit gebied volgt de Moezel van het oosten van Rheinland-Pfalz tot het westen en begint tussen het Mittelrhein gebied. Ook hier wordt voornamelijk de Riesling verbouwt, maar ook zeer mineraalachtige mousserende Sekt wijnen.
Rheingau
In het oosten van Rheinland-Pfalz ligt het gebied Rheingau. Dit gebied bestaat uit zowel vlakke en steile wijngaarden. Hier worden twee druivensoorten het meeste verbouwd, dat zijn de Riesling (78%) en de Spätburgunder (12%).
Rheinhessen
Onder Rheingau ligt Rheinhessen, het grootste wijngebied van Duitsland. Rheinhessen is 25% van alle wijnoppervlakte in Duitsland. Hier zijn ook hele diverse wijnen te vinden, van simpelere wijnen tot topwijnen. De bodems zijn zeer gevarieerd met een prima klimaat, dit zorgt ervoor dat hier veel verschillende druiven verbouwt kunnen worden. De grootste is de Riesling met 19% daarna de Müller-Thurgau met 14 à 15%.
Nahe
Ten westen van Rheinhessen ligt Nahe, een van de kleinere wijngebieden waar voornamelijk de Riesling, Müller-Thurgau en de Silvaner worden gebruikt om wijn te maken.
Pfalz
Het droogste gebied van Duitsland met een groot aanbod aan verschillende witte en rode druivensoorten. 45 witte en 22 rode om precies te zijn. Voornamelijk de Riesling en de Spätburgunder.
In Pfalz kan je de oudste en mogelijk bekendste wijnroute maken genaamd de Deutsche Weinstrasse. Een route van 85 kilometer langs allerlei wijngaarden en wijndorpen met veel geschiedenis en kennis.
Hessen
Hessische Bergstrasse
Met 440 hectaren aan wijngebied is Hessische Bergstrasse een van de kleinste kleinste Duitse wijngebieden. Hessische verwijst naar de provincie Hessen en Bergstrasse vertaalt letterlijk naar bergweg en heeft deze naam te danken aan een oude Romeinse handelsroute. Hier wordt voornamelijk Riesling en Grauburgunder (Pinot Gris) verbouwt.
Baden-Wüttemberg
Baden
Bourgondisch Baden, warm en zonnig, strekt zich uit langs de Rijn, van de Bodensee tot Heidelberg, over ongeveer 400 km.
Bekend om het Zwarte Woud en de met wijnranken bedekte terrassen van de vulkanische Kaiserstuhl. Ideaal voor fietsen en lekker eten!
Net als in het aangrenzende Elzas heeft Baden een sterke traditie van wijn en gastronomie.
Pinot Noir domineert hier, hoewel Pinot Gris en Blanc ook populair zijn. In Duitsland worden ze Spätburgunder, Grauburgunder en Weissburgunder genoemd. Müller-Thurgau staat op de tweede plaats.
De lokale specialiteit: Badische Rotgold, een rosé gemaakt van Grauburgunder en Spätburgunder. Een lichtrode, fruitige rosé met een subtiel sprankeltje.
Württemberg
Württembergse wijnboeren verkopen meestal hun druiven aan coöperaties, waar meer dan 50 van zijn en die zo'n 80% van alle Württembergse wijnen produceren. Het gebied staat bekend om elegante witte wijnen van Riesling, evenals een ruime selectie rode wijnen. De rode wijnen variëren van licht en fruitig, zoals Schwarzriesling, Portugieser en Trollinger, tot stevig en gerijpt op hout, zoals Lemberger en Spätburgunder.
Ben je benieuwd naar wijnen uit Württemberg? Probeer dan Weingut Ellwanger!
Beieren
Franken
Franken, het enige wijnbouwgebied in Beieren, het land van bier. Dit heuvelachtige wijngebied ten oosten van Frankfurt volgt de loop van de rivier de Main.
Hier worden unieke witte wijnen geproduceerd, die goed kunnen rijpen. Ze zijn herkenbaar aan de traditionele Bocksbeutel-fles. Droog, geurig en kruidig van smaak.
Het koele klimaat vraagt om vroeg rijpende witte druiven, zoals Silvaner, Rivaner en Bacchus. Ze gedijen op de steile hellingen langs de Main, op kalkrijke grond vol mineralen.
Thüringen
Saale-Unstrut
Een opkomend wijngebied met voornamelijk Müller-Thurgau, Silvaner en Weissburgunder druiven.
Hier worden zachte, droge witte wijnen geproduceerd, vaak met kruidige aroma's.
Saksen
Sachsen
De oostelijkste Duitse wijnregio strekt zich uit langs de glooiende heuvels van de rivier de Elbe. De wijnen worden voornamelijk geproduceerd van Müller-Thurgau, Riesling, Weissburgunder en Grauburgunder. Sachsen onderscheidt zich met drie specialiteiten: Goldriesling, Gewürztraminer en Elbtal Sekt.
Welke Duitse druivensoorten zijn er?
Er zijn veel verschillende druiven soorten in Duitsland, uiteraard de Riesling die een van de oudste rassen in Duitsland is. Ook de Silvaner is vrij bekent, zeker voor dessertwijnen. Echter er zijn veel meer verschillende druivensoorten in Duitsland.
Tegenwoordig zie je een stijgende populariteit in de Weissburgunder (Pinot Blanc) en de Grauburgunder (Pinot gris). Ook worden Duitse rode wijnen zoals de Spätburgunder equivilant van de Pinot Noir steeds populairder. Duitsland kent ook veel kruisingen zoals de Muller Thurgau die lichte en elegante wijnen maakt.
Wat zijn de verschillende Duitse wijnsoorten?
Omdat ze in Duitsland hun eigen benamingen hebben voor de verschillende wijnsoorten, maar ook de verschillende smaken is het belangrijk om ook daar een beetje wegwijs te worden.
De volgende termen kunnen voorkomen in de Duitse wijnwereld:
Rotwein
Dit betekent simpelweg rode wijn en wordt gemaakt van blauwe wijndruiven, de druiven gisten samen met de schillen, pitten en ook de steeltjes.
Rotling
Dit is een combinatie van rode en witte druiven, deze twee druivenkleuren samen met de pitten schillen en steeltjes, net zoals de rotwein.
Schillerwein
Dit is een roséwijn, net zoals de rotling gemaakt van witte en blauwe druiven, maar de vaste bestanddelen zoals steeltjes, pitjes en schillen worden binnen 24 uur van de most gescheiden.
Weissherbst
Een duidelijk lichtere roséwijn die op dezelfde manier wordt gemaakt als de schillerwein, alleen worden de blauwe schillen er sneller uitgehaald voor een lichtere kleur.
Weißwein
Wittewijn, kan gemaakt worden van blauwe, maar voornamelijk witte druiven. Alleen het sap van de druiven wordt vergist tot wijn.
Federweißer
Verse druivensap dat maar net begint te gisten, dit wordt vaak tijdens het oogstseizoen gedronken door de plukkers.
Sekt en Sekt bA
De Duitse mousserende wijn, wordt gemaakt volgens de transvasiermethode of méthode traditionelle. Zoals de Pinot Sekt Brut van Weingut Ellwanger, die volgens de traditionele methode wordt gemaakt met een tweede gisting in de fles.
Wil je meer weten over het maken van mousserende wijn lees dan “alles over Spumante”.
Trocken
Dit geeft aan of een wijn droog of zoet is, droge wijnen staat er Trocken op het etiket bij halfzoete wijnen staat halb-Trocken en zoete wijnen worden afhankelijk van het suikergehalte Lieblich of süss genoemd.
Een voorbeeld van een Trocken wijn is de Weissburgunder Trocken van Weingut Ellwanger. Een droge witte wijn die van de Weissburgunderdruif (Pinot Blanc) is gemaakt. Met lichte fruitige geuren en smaken.
Wie zijn wij?
Via ONWINE bestel je Duitse wijn als nooit tevoren, namelijk direct via de wijnboer. Bij ONWINE bepaalt de wijnboer zelf zijn prijzen en aanbod. Hierdoor krijgt de wijnboer een betere prijs voor zijn/haar wijn en jij kwalitatief betere wijn voor een scherpe prijs. Uniek in de wijnwereld: wijn zonder tussenpersoon. Lees meer over ONWINE >