Wat is tannine?

Tannine is een natuurlijk voormoment polyfenol en komt vooral uit de steeltjes, pitten en schillen van de druif. Een polyfenol is een chemische verbinding die bestaat uit meerdere fenolgroepen. Er zitten meer tannines in rode wijn omdat deze onderdelen van de druif meegisten bij het maken van rode wijn en bij witte wijn worden deze vaak weggehaald. Dit betekent niet dat witte wijn geen tannines heeft.

Er zijn verschillende soorten tannine, ook wel looizuren genoemd, die per druivenras in verschillende hoeveelheden voorkomen.

Tannines zijn chemische verbindingen, elk met hun eigen unieke eigenschappen. Laten we ze eens bekijken:

• Anthocyanen: Deze komen uit de schil en geven rode wijn zijn kleur.
• Galluszuren: Deze vind je in druivensteeltjes en hout, en ze komen vooral in de wijn door rijping op houten vaten. Het gehalte kan verhoogd worden door hele trossen te gebruiken.
• Catechine en Epicatechine: Dit zijn de 'goede' tannines, bekend om hun gezondheidsvoordelen, zoals het verlagen van cholesterol.

Hoe smaakt tannine

Een hoge hoeveelheid tannine is te herkennen aan een aantal dingen: droogheid, bitterheid, complexiteit en mondgevoel.

Droogheid: Tannines zorgen voor een droog, samentrekkend mondgevoel, iets wat vergelijkbaar als je zwarte thee zoals earl grey drinkt zonder suiker. We spreken dan van een “droge” smaak terwijl dit niks heeft te maken met of een wijn zoet of droog is.

Bitterheid: Tannine geeft de wijn een bittere smaak, vooral bij jongere wijnen valt dit meer op omdat de tannines nog niet de kans hebben gehad om te verzachten door rijping.

Complexiteit:Tannines helpen mee complexiteit en structuur van de wijn. Ze geven de wijn “body” en kunnen meehelpen aan een langere afdronk.

Mondgevoel: Naast de droogheid en bitterheid kunnen tannines een "grip" op de mond geven, een soort ruw, korrelig of soms krijtachtig gevoel.

De intensiteit van deze kenmerken kan variëren afhankelijk van verschillende factoren, zoals de druivensoort, de wijnbereidingsmethoden, en de leeftijd van de wijn. Hier zijn enkele voorbeelden:

Jonge rode wijn: Kan zeer tanninerijk zijn met een sterke droogheid en bitterheid.

Oudere rode wijn: De tannines kunnen verzachten, wat resulteert in een soepeler, minder bitter en minder samentrekkend mondgevoel.

Witte wijn: Heeft over het algemeen zeer weinig tannines, dus de invloed is minimaal.

Wil je meer weten over het proeven van wijn, lees dan de “Hoe proef je wijn” blog!

Tannine in wijn wordt onderverdeeld in 5 niveaus: laag, gemiddeld, hoog, stevig en negatief. Lage tannine zijn vaak delicate zachte wijnen, maar het kan ook te laag zijn en dan mist de wijn body of karakter. Gemiddelde tannines zijn vaak aanwezig, fijn.  Bij hogere tanninegehaltes spreken we van stevig, duidelijk aanwezig met een licht drogend mondgevoel. Er bestaat ook iets als te veel tannine, hier krijg je een trekkend gezicht van of wordt dominant/overheersend.

Zijn tannines gezond?

Tannines kunnen gezondheidsvoordelen hebben voorbeelden hiervan zijn antioxidanten, antimicrobiële eigenschappen, anti-inflammatoire effecten en verbetering van de spijsvertering.

Tannines zijn erg krachtige antioxidanten en die helpen om vrije radicalen in het lichaam te neutraliseren. Vrije radicalen zijn instabiele moleculen die cellulaire schade kunnen veroorzaken en bijdragen aan veroudering en ziekten zoals kanker.

Tannines hebben antimicrobiële eigenschappen die kunnen helpen bij het bestrijden van bacteriën, virussen en schimmels. Dit kan zorgen voor een betere algehele gezondheid en weerstand tegen infecties.

Sommige studies suggereren dat tannines ontstekingsremmende eigenschappen hebben, wat kan helpen bij het verminderen van ontsteking in het lichaam en het verlagen van het risico op chronische ziekten zoals hart- en vaatziekten en artritis.

Ook kunnen de tannines de spijsvertering bevorderen door de samentrekking van het slijmvlies in de darmen, wat kan helpen bij het verminderen van diarree en andere spijsverteringsproblemen.

Hoewel tannines gezondheidsvoordelen hebben, blijft het belangrijk om wijn met mate(n) te drinken (niet alleen). Overmatig alcoholconsumptie kan gezondheidsproblemen met zich meebrengen of leiden tot verslaving.

Verder kan iemand allergisch of gevoelig zijn voor tannines, dit is te herkennen aan maagklachten en of hoofdpijn.

Blog gaat verder onder het blok

Meer over wijn lezen? Ontvang onze nieuwsbrief!

Bestaat er wijn zonder tannine?

Het is bijna onmogelijk om een wijn te vinden die volledig vrij is van tannines, aangezien tannines van nature aanwezig zijn in druivenschillen, pitten en steeltjes. Echter, er bestaan wijnen met minder tannines, dit zijn bijvoorbeeld witte wijnen zoals de Piemonte Sauvignon DOC of een Riesling Gutswein Trocken.

Rosé wijnen hebben ook een lager tanninegehalte omdat het sap maar kort in aanraking komen met de pitten, schillen en stokjes van de druif. Er zijn ook druivensoorten die over het algemeen minder tannines bevatten, zoals de Pinot Noir en Gamay. Het heeft te maken met de dikte van de schil, hoe dikker de schil des te meer tannine. Wijnmakers hebben direct invloed op de hoeveelheid tannine door meer of minder schilweking toe te passen.

Wordt het tanninegehalte minder als een wijn ouder wordt?

In jongere rode wijnen zitten meer tannines, dit komt omdat als een wijn ouder wordt er verschillende processen optreden die het tanninegehalte aanpassen zoals polymerisatie, waarbij tanninemoliculen aan elkaar kleven en langere ketens vormen met een zachtere smaak. Een ander proces is sedimentatie waarbij de De grotere tanninepolymeren beginnen uit te zakken en zich vastzetten als sediment in de fles. Dit vermindert de hoeveelheid tannine in de wijn die je proeft.

Oxidatie, of als er zuurstof bij de wijn komt dan worden de tannines minder bitter en zachter, daarom is het altijd belangrijk om jongere wijnen met een hoog tanninegehalte te karraferen zodat de smaak meer tot zijn recht komt.

Is de tanninegehalte belangrijk voor het bewaren van een wijn?

Tannines zijn erg belangrijk voor het bewaren van wijn, dit komt door verschillende dingen namelijk:

Antioxidante : Tannines beschermen de wijn tegen oxidatie, wat de wijn kan bederven en zijn smaak negatief kan beïnvloeden.

Structuur: Ze geven de wijn structuur en complexiteit. Naarmate de wijn ouder wordt, verzachten de tannines, wat de smaak soepeler en meer gebalanceerd maakt.

Evolutie van Smaak: Wijnen met een hoog tanninegehalte ontwikkelen complexere smaken naarmate ze ouder worden. Dit maakt het bewaren van wijn de moeite waard, omdat de smaakprofielen zich ontwikkelen en verrijken.

Kleur: Zonder tannines zouden rode wijnen veel sneller bruin worden tannines vertragen dat proces.

Wil je meer lezen over wijn? Lees hier al onze blogs en wijnverhalen. ONWINE is een platform voor wijnliefhebbers die de wijnwereld willen helpen veranderen.