Arne van ONWINE - 12 / Dec / 2024
Jouw vragen over dessertwijn beantwoord
We onderschatten dessertwijnen nog weleens. Voornamelijk omdat dessertwijnen vaak meteen worden geassocieerd met zoete wijnen van lage kwaliteit. Maar dessertwijnen zijn zoveel meer dan deze zoete wijnen. Daarnaast: een dessertwijn is gigantisch lang houdbaar ten opzichte van andere wijnen. Om dessertwijnen beter te kunnen waarderen, moeten we ze ook beter begrijpen.
Wat is een dessertwijn precies?
Een dessertwijn is een zoete wijn (dus toch), die je kan eten bij het, je raad het al, dessert. Toch eet je niet altijd een dessert bij een dessertwijn. Sommige van deze wijnen lenen zich uitstekend voor een avondje bij de warme open haard.
Hoe worden dessertwijnen gemaakt?
Dessertwijnen onderscheiden zich door hun hoge gehalte aan natuurlijke suikers. Dit kan op verschillende manieren worden bereikt:
Laat oogsten
Druiven worden langer aan de wijnstok gelaten zodat ze meer suiker opbouwen. Dit proces, bekend als 'late harvest', geeft rijke, zoete wijnen zoals Sauternes en Spätlese.
Edelfaule (noble rot)
Een speciale schimmel, Botrytis cinerea, kan druiven aantasten en hun sap concentreren. Dit leidt tot iconische wijnen zoals Tokaji Aszú uit Hongarije of de beroemde Sauternes uit Frankrijk.
Bevroren druiven
Bij het maken van ijswijn (Eiswein) worden druiven bevroren geplukt. Dit resulteert in een intense, zoete smaak omdat het water in de druif als ijs achterblijft bij het persen. Het maken van Eiswijn is een ingewikkeld proces en de animo voor de aankoop is altijd erg hoog.
Fortificatie
Sommige dessertwijnen, zoals Port, Marsala en Banyuls, worden versterkt met gedistilleerde alcohol tijdens de gisting. Dit stopt de fermentatie en behoudt restsuiker. Voor Marsala gaat dat bijvoorbeeld als volgt: Marsala wijn, uit Sicilië, wordt gemaakt van lokale druiven en versterkt met alcohol. Na fermentatie rijpt de wijn in eiken vaten, waarbij kleur (Oro, Ambra, Rubino) en zoetheid (Secco, Semi-secco, Dolce) variëren. Rijpingstijden bepalen de kwaliteit, van Fine (1 jaar) tot Vergine Stravecchio (10 jaar), met een unieke smaak als resultaat.
Fortificatie wordt ook gedaan bij de Brachetto wijn. De Brachetto wijn is een mousserende rode dessertwijn. Hiervoor wordt niet alleen maar fortificatie gebruikt, ook de Charmat methode (hier lees je meer over in ons blog over mousserende wijnen) wordt toegepast om deze heerlijke wijn te maken.
In deze video geeft wijnboer Garitina uitleg over twee van zijn Brachetto wijnen.
Gedroogde druiven
Bij wijnen zoals Vin Santo uit Italië worden druiven eerst gedroogd om het vochtgehalte te verminderen en de smaken te concentreren. Een voorbeeld van de Vin Santo is de 'Occhio di Pernice' van Pietro Beconcini. De wijn is intens amberkleurig en niet alleen perfect bij desserts, ook als wijn die je gebruikt op een moment om heerlijk te relaxen.
Hoe drink je dessertwijn?
Dessertwijnen worden meestal geserveerd in kleinere glazen met een smalle kelk. Dit concentreert de aroma’s en zorgt voor een elegante presentatie. Portwijnen hebben bijvoorbeeld speciale portglazen, terwijl Tokaji vaak in traditionele hoge kelken wordt geserveerd.
Zoete witte dessertwijnen zoals Sauternes worden gekoeld geserveerd (ongeveer 8-10 °C), terwijl rode dessertwijnen zoals Vintage Port beter tot hun recht komen op kamertemperatuur (ongeveer 16-18 °C).
Wat eet je bij dessertwijn?
Niet elke dessertwijn past bij elk dessert. Verschillende dessertwijnen uit verschillende regio's passen bij verschillende gerechten.
- Sauternes: Combineer met blauwschimmelkaas zoals Roquefort, of met crème brûlée.
- Port: Vintage Port past perfect bij rijke chocolade-desserts, terwijl Tawny Port heerlijk is met notentaart of gedroogd fruit.
- Moscato d'Asti: Deze lichte wijn is geweldig bij fruitdesserts zoals perzik- of aardbeiengebak.
- Eiswein: Ideaal met fris fruit zoals appel of peer, maar ook heerlijk bij een eenvoudig kaasplankje.
- Pedro Ximénez Sherry: Perfect bij vanille-ijs of een rijke sticky toffee pudding.
Hoe lang kan je dessertwijn bewaren?
De houdbaarheid van dessertwijn hangt af van verschillende factoren, zoals het type wijn, hoe het is bewaard, en of de fles geopend is of niet. Hier zijn de belangrijkste richtlijnen:
Ongeopende dessertwijn
- Zoete witte dessertwijnen (zoals Sauternes, Tokaji of Beerenauslese): Deze kunnen tientallen jaren meegaan als ze goed bewaard worden, bij voorkeur horizontaal in een koele, donkere ruimte met een constante temperatuur (10-15 °C).
- Versterkte dessertwijnen (zoals Port of Sherry): Deze kunnen zelfs nog langer goed blijven, vaak 20 jaar of meer, afhankelijk van de stijl.
Geopende dessertwijn
- Zoete witte dessertwijnen: Na openen blijven ze meestal 3-7 dagen goed, mits ze in de koelkast worden bewaard en goed afgesloten zijn. Sommige hebben een langere houdbaarheid door hun hoge suiker- en zuurgehalte.
- Versterkte dessertwijnen: Door het hogere alcoholgehalte zijn ze na openen langer houdbaar, vaak enkele weken tot maanden. Vooral wijnen zoals Tawny Port of Marsala blijven na opening goed voor langere tijd.